ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ก่อนการสถาปนาราชวงศ์หมิง

            ในช่วงปลายราชวงศ์หยวน (元朝) เนื่องจากชนชั้นปกครองส่วนใหญ่เป็นชาวมองโกลซึ่งขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับระเบียบทางการเมืองของชาวฮั่น จึงทำให้การปกครองเป็นไปอย่างสับสนวุ่นวาย ขาดระบบการจัดการที่ดินและภาษีที่มีประสิทธิภาพ ประกอบกับการแบ่งชนชั้นในสังคมสมัยราชวงศ์หยวน ที่กดชาวฮั่นซึ่งเป็นชนส่วนใหญ่เป็นชนชั้นล่าง ในขณะที่ชาวมองโกลและชาวต่างชาติอื่นๆซึ่งเป็นชนส่วนน้อยกลายเป็นชนชั้นสูงในสังคม ทำให้ราษฎรได้รับความเดือดร้อน มีชีวิตอยู่อย่างยากลำบาก การแก้ปัญหาของภาครัฐก็ไม่ตรงจุด เนื่องจากขุนนางผู้มีอำนาจส่วนใหญ่เป็นชาวต่างชาติ จึงไม่เข้าใจลักษณะปัญหาของชาวฮั่นได้ชัดเจนพอ การแก้ปัญหาจึงไม่ได้ผล ประชาชนส่วนใหญ่ก็ยังคงเดือดร้อนกันอยู่ต่อไป เมื่อเกิดเหตุอุทกภัยในแถบลุ่มแม่น้ำหวงเหอ (黄河) ครั้งใหญ่ในปี ค.ศ. 1343 ยิ่งทำให้ราษฎรได้รับความเดือดร้อนหนัก แต่ราชสำนักกลับแก้ปัญหาโดยการเกณฑ์แรงงานชาวบ้านมาซ่อมเขื่อน เท่ากับเป็นการซ้ำเติมความเดือดร้อนให้กับชาวบ้านมากขึ้นไปอีก ในที่สุดประชาชนซึ่งไม่มีทางเลือกอื่นอีกจึงตัดสินใจลุกฮือขึ้นต่อต้านราชสำนักหยวนในปี ค.ศ. 1351 ถึงแม้ราชสำนักหยวนจะใช้มาตรการปราบปรามอย่างเด็ดขาดรุนแรง โดยอาศัยกองกำลังทหารม้าอันเข้มแข็งเกรียงไกรแห่งมองโกลที่มีชื่อเสียงมาช้านานก็ตาม แต่ก็ไม่สามารถที่จะหยุดยั้งเชื้อไฟแห่งการต่อต้านของประชาชนได้ ในเวลานั้นได้เกิดกลุ่มต่อต้านราชสำนักกว่า 300 แห่งทั่วประเทศ กลุ่มที่มีบทบาทสำคัญที่สุดคือกลุ่ม “กองทัพโพกผ้าแดง” (红巾军)
             ซึ่งเคลื่อนไหวอยู่ในแถบลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง (长江) กลุ่มนี้สามารถสั่นคลอนอำนาจของราชสำนักหยวนได้มากที่สุดต่อมาจูหยวนจาง (朱元璋) ซึ่งมีภูมิหลังทางครอบครัวเป็นชาวนายากจน ได้เข้าร่วมกับกองทัพโพกผ้าแดง เขาได้อาศัยความสามารถทั้งทางการเมืองและการทหาร ค่อยๆไต่เต้าขึ้นมาจากพลทหาร จนได้กลายเป็นผู้นำคนสำคัญของกองทัพโพกผ้าแดง ต่อมาเขาได้สร้างกองกำลังของตนเองขึ้นมาจนเข้มแข็ง และสามารถพิชิตกองกำลังของขุนศึกอื่นๆที่ตั้งตัวเป็นใหญ่ในแถบลุ่มน้ำฉางเจียงได้ทั้งหมด จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1368 จูหยวนจางก็ได้สถาปนาตนขึ้นเป็นจักรพรรดิ ทรงพระนามว่า “หมิงไท่จู่” (明太祖)ตั้งชื่อรัชศก (ปีรัชกาล) ว่า “หงหวู่” (洪武) ตั้งนามราชวงศ์ว่า “หมิง” (明) ตั้งเมืองหลวงที่อิ้งเทียนฝู่ (应天府) หรือเมืองนานกิง (南京) ในปัจจุบัน (ต่อมาในรัชสมัยจักรพรรดิหย่งเล่อได้ย้ายเมืองหลวงไปที่ปักกิ่ง 北京) จากนั้นพระองค์ก็ได้ส่งกองทัพใหญ่ซึ่งมีกำลังกว่าสองแสนคนบุกขึ้นเหนือไปพิชิตราชวงศ์หยวนขั้นแตกหัก จักรพรรดิหยวนซุ่นตี้ (元顺帝) แห่งราชวงศ์หยวนสู้ไม่ได้ จึงนำบรรดาเชื้อพระวงศ์ถอยไปยังถิ่นฐานเดิมที่ทะเลทรายทางตอนเหนือของกำแพงเมืองจีน เป็นอันสิ้นสุดราชวงศ์หยวน